Zdrowie

Szkarlatyna

Przez

30/01/2013

3510

Szkarlatyna, jak potocznie nazywa się płonicę, jest zakaźną chorobą bakteryjną, głównie wieku dziecięcego, wywoływaną przez paciorkowce z grupy A.

Brzmi dla rodziców dość groźnie, ale odpowiednio leczona – antybiotykami – pozwala na uniknięcie groźnych powikłań ze strony takich narządów wewnętrznych, jak nerki, stawy i serce oraz umożliwia pełny powrót do zdrowia.

Zarażenie – zarazić szkarlatyną można się od osoby chorej na tą samą chorobę. Infekcję można nabyć również od chorego na anginę paciorkowcową – chorobę występującą stosunkowo często w każdej grupie wiekowej. Czyli np. dorosły z anginą zarazi dziecko, które zachoruje na szkarlatynę. Bakterie przenoszone są drogą kropelkową, przez zainfekowane przedmioty, a także przez osoby zdrowe (np. na nie umytych dłoniach).

Objawy i przebieg – Od momentu zainfekowania mija od 2 do 5 dni, do wystąpienia pierwszych objawów choroby.

Początek choroby ostry – rozpoczyna się wysoką gorączką sięgającą 39-40 °C, ogólnym „rozbiciem” oraz złym samopoczuciem. Mogą wystąpić również bóle brzucha, uporczywe nudności, u dzieci zaś często pojawiają się wymioty.

Od początku choroby mamy do czynienia ze zmianami w gardle – migdałki są powiększone, żywo czerwone, zwykle także pokryte nalotem. Czasami można się również spotkać z klasyczną ropną anginą. Łuki podniebienne są przekrwione, intensywnie czerwone. Obecne jest także bolesne powiększenie – w szczególności szyjnych – węzłów chłonnych.
Pojawia się także z 24-godzinnym opóźnieniem charakterystyczna – drobnoplamista, intensywnie czerwona – „szkarłatna” wysypka, przypominającą ślady ukłuć po drucianej szczotce ( obrazowe, częste porównanie, które jest niezwykle przydatne w procesie stawiania diagnozy oraz różnicowaniu płonicy z innymi chorobami wysypkowymi). Wysypka zlokalizowana jest głównie w miejscach zwiększonego ucieplenia (na tułowiu) skóry oraz w zgięciach kolanowych i łokciowych. Największe nasilenie wysypki jest obecne na pośladkach i brzuchu, poza tym pojawia się ona w okolicy pachwin, , często pokryte nią jest całe ciało. Skóra na policzkach jest zaczerwieniona, blada pozostaje jedynie w przestrzeni tzw. trójkąta Fiłatowa, wysypki nie ma wokół ust i nosa.. Wysypka może być tylko dyskretnie widoczna, jak również przechodzić poprzez różne jej nasilenie, aż do zlewającej się, intensywnej, niejednokrotnie nawet wybroczynowej. Sama w sobie ustępuje dosyć szybko, bo po upływie kilku dni od pojawienia się, rzadko utrzymuje się dłużej niż przez okres jednego tygodnia.
Po upływie kilku dni, maksymalnie zaś do 2-3 tygodni, pojawia się bardzo charakterystyczne grubopłatowe łuszczenie się skóry, w szczególności na dłoniach i stopach ( może też na twarzy i tułowiu).
Język jest początkowo obłożony w części centralnej( biały nalot), natomiast brak jest nalotu na jego brzegach. Po okresie oko 3 dni nalot ustępuje, powodując odsłonięcie czerwonych i obrzękniętych brodawek smakowych, sam zaś język jest wtedy barwy żywo czerwonej – to tzw. język malinowy, typowy dla szkarlatyny.

Leczenie – Dziecku choremu na szkarlatynę podaje się antybiotyk (penicylinę lub jej pochodne, a jeśli jest podejrzenie uczulenia dziecka na pochodne penicyliny, to stosuje się makrolidy), aby uniknąć możliwych powikłań: zapalenia ucha środkowego, ropnych zmian na skórze, gorączki reumatycznej i zapalenia mięśnia sercowego oraz kłębkowego zapalenia nerek. Leczenie można uzupełnić o podawanie witaminy C.

Ze względu na bardzo bolące gardło, dziecko ma problem z posiłkami. Trzeba mu podawać półpłynne posiłki: kasza manna na vegecie, budyń, puree z ziemniaków i warzyw czy rosół. Ważne by dziecko przyjmowało dużo płynów. No i zbijamy gorączkę. Co 6 godzin podajemy lek przeciwgorączkowy. Jeśli jednak gorączka ciągle jest wysoka, można po 4 godzinach podać lek przeciwgorączkowy z innej grupy – paracetamol a potem ibuprofen. Jeśli są wymioty to podajemy czopek.