Czym jest program aftercare i jak wygląda?
Aftercare to kontynuacja wsparcia terapeutycznego po zakończeniu intensywnego programu stacjonarnego. Może przybierać różne formy w zależności od ośrodka i potrzeb pacjenta. Najczęściej obejmuje regularne sesje terapeutyczne – początkowo raz lub dwa razy w tygodniu, później rzadziej – prowadzone przez tego samego terapeutę, który pracował z pacjentem podczas pobytu stacjonarnego. Taka ciągłość jest ważna, gdyż terapeuta zna historię pacjenta, jego mocne strony i obszary wymagające pracy. Sesje mogą odbywać się indywidualnie, w grupie lub w obu formach. Wiele ośrodków oferuje także grupy aftercare, gdzie spotykają się byli pacjenci, na różnych etapach procesu zdrowienia, wymieniają doświadczenia i wspierają się nawzajem. Program może też obejmować dostęp do terapeuty w sytuacjach kryzysowych – możliwość kontaktu telefonicznego lub dodatkowej sesji, gdy pojawia się silny głód substancji lub trudna sytuacja życiowa.
Kluczowe wyzwania pierwszych miesięcy po terapii
Pierwsze tygodnie i miesiące po opuszczeniu ośrodka to okres najwyższego ryzyka nawrotu. Osoba powraca do środowiska, które może być pełne wyzwalaczy – miejsc, ludzi, sytuacji związanych z używaniem. Musi stawić czoła problemom, które nagromadziły się podczas aktywnego uzależnienia – finansowym, zawodowym, rodzinnym – bez ucieczki w substancje. Musi odbudować zaufanie bliskich, które zostało zniszczone przez lata kłamstw i złamanych obietnic. Często pojawia się tzw. pink cloud, czyli stan euforii i nadmiernego optymizmu w pierwszych tygodniach trzeźwości, po którym przychodzi rozżalenie i świadomość, jak wiele pracy jeszcze przed sobą. Program aftercare pomaga przepracować te trudności, utrzymać motywację i stosować narzędzia poznane podczas terapii w realnych sytuacjach życiowych. Dla osób, które przeszły detoks narkotykowy w Krakowie lub innym mieście i kontynuowały terapię, regularne spotkania z terapeutą stanowią kotwicę stabilności w burzliwym okresie adaptacji.
Samopomocowe grupy wsparcia jako uzupełnienie
Oprócz formalnego programu aftercare oferowanego przez ośrodek niezwykle ważny jest udział w grupach samopomocowych, takich jak Anonimowi Alkoholicy czy Anonimowi Narkomani. Te bezpłatne spotkania odbywają się regularnie w większości miast Polski i oferują wsparcie osób, które przeszły podobną drogę. Program 12 kroków, na którym opierają się te grupy, to sprawdzony system duchowego i psychologicznego rozwoju wspierającego trzeźwość. Sponsor – osoba z dłuższym okresem trzeźwości, która staje się mentorem – jest dostępny w każdej chwili, gdy pojawia się pokusa lub kryzys. W przypadku leczenia narkomanii w Krakowie czy innych miastach, grupy NA oferują specyficzne wsparcie dla osób uzależnionych od narkotyków, rozumiejących unikalne wyzwania tego typu uzależnienia. Połączenie profesjonalnej terapii aftercare z regularnym uczestnictwem w grupach samopomocowych daje najlepsze rezultaty.
Budowanie nowego życia w trzeźwości
Program aftercare to nie tylko zapobieganie nawrotom, ale także aktywne budowanie nowego, satysfakcjonującego życia bez substancji. Terapia pomaga w rozwijaniu zdrowych hobby i zainteresowań, budowaniu konstruktywnych relacji, uczeniu się właściwego zarządzania stresem i emocjami. Praca nad celami życiowymi – zawodowymi, edukacyjnymi, rodzinnymi – daje poczucie sensu i kierunku. Regularność i struktura dnia, zdrowe nawyki żywieniowe, aktywność fizyczna, dbałość o sen to pozornie proste elementy, które budują fundament stabilności. Terapia pomaga również w przepracowaniu wstydu i poczucia winy związanych z zachowaniami podczas aktywnego uzależnienia oraz w budowaniu zdrowej samooceny opartej na realnych osiągnięciach w trzeźwości. Proces ten wymaga czasu – zazwyczaj mówi się, że pierwszy rok trzeźwości to czas intensywnej pracy nad sobą, a program aftercare stanowi kluczowe wsparcie w tej transformacji.
