Polacy wprost uwielbiają grillowanie. Każda okazja w sezonie wiosenno-letnim jest dobra by zaprosić rodzinę lub znajomych na grilla. Dlatego warto zastanowić się, co zazwyczaj szykujemy na grill i w jaki sposób przygotowujemy jedzenie.
Grillowe ABC
Grillowanie kojarzy się ze zdrową alternatywą dla smażenia czy pieczenia. Wydaje się to zupełnie logiczne – na grillu wytapia się tłuszcz, a zatem mięsa i kiełbasy przygotowane na nim powinny być chude. Okazuje się, że nie jest to takie proste. Jeśli grillujemy drób, cielęcinę lub wołowinę to i owszem pozbędziemy się tłuszczu. Ale jeśli szykujemy tłustą wieprzową karkówkę to wypłynie z niej jedynie znikoma część tłuszczu. Nie to jest jednak najgorsze. Tłuszcz ścieka na rozżarzone węgle i spala się, a w efekcie emitowane są wielopierścieniowe węglowodany aromatyczne o działaniu rakotwórczym oraz niezwykle szkodliwe nadtlenki i wolne rodniki. Substancje te nie dość, że wdychamy podczas grillowania i posiłku, to jeszcze zjadamy je, gdyż pozostają na potrawie. Jeśli lubimy przypaloną kiełbasę, musimy mieć świadomość, że widoczna na niej spalenizna jest po prostu trująca. Zawiera m.in. benzopiren, który jest efektem spalania, na przykład benzyny czy papierosów. Udowodniono, że ma działanie rakotwórcze.
Czy rodzaj grilla ma znaczenie?
Oczywiście, że tak. Najgorszym wyborem są grille węglowe podsypywane brykietami lub węglem z supermarketu i solidnie zasilane szkodliwą dla zdrowia podpałką. Dowodem na to niech będzie badanie przeprowadzone przez naukowców z Politechniki Warszawskiej, którzy sprawdzili kilka rodzajów palenisk pod kątem emisji 16 rakotwórczych substancji – wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Tradycyjne grille węglowe okazały się bardzo szkodliwe już w samej fazie rozpalania. Wydzielają wówczas 4 z 16 badanych substancji rakotwórczych. Później jest jeszcze gorzej, po położeniu jedzenia na grill, ich liczba rośnie w zastraszającym tempie, aż do 13. Nie ma znaczenia czy jest to palenisko podsypywane węglem czy brykietem. Wynik badania jest jednoznaczny. Jedna mała kiełbaska przyrządzona na tradycyjnym grillu dostarcza nam tyle benzo(a)pirenu, co 20 wypalonych papierosów oraz dwanaście innych rakotwórczych substancji.
Jedynym bezpiecznym i zdrowym rozwiązaniem okazuje się grill gazowy. Zarówno na pustym grillu, jak i w trakcie grillowania na nim, nie stwierdzono żadnego ze szkodliwych węglowodorów aromatycznych.
Czy grillowanie może być zdrowe ?
Grillowanie nie było, nie jest i nie będzie najzdrowszym sposobem na przygotowanie posiłku, ale przestrzegając kilku zasad możemy przynajmniej zadbać by nie było szkodliwe:
- po pierwsze należy zaopatrzyć się w grilla gazowego. Badania pokazują jednoznacznie, że to jedyny typ grilla, który nie emituje substancji rakotwórczych. Obecnie na rynku jest ich duży wybór, a ceny coraz niższe;
- jako podpałki używajmy naturalnych substancji, spalających się całkowicie i bezwonnych. Unikajmy tanich podpałek z supermarketu nasączonych chemią.
- grillowane potrawy nie powinny leżeć bezpośrednio na ruszcie, lecz na aluminiowych tackach, ponieważ te ograniczają spływanie tłuszczu. Poza tym jest to znacznie bardziej higieniczne;
- zadbajmy by to, co grillujemy, było jak najlepszej jakości. Unikajmy na grillu mięs zapeklowanych i konserwowanych saletrą. Zdarza się, że producenci stosują dodatek azotanów (symbole E251 i E252) oraz azotynów (symbole E249 i E250), dlatego uważnie czytajmy etykiety i sprawdzajmy skład kiełbasy i innych mięs. Im krótszy tym lepszy.
- najlepiej gdy mięso na grill zostanie zanurzone w samodzielnie przygotowanej marynacie. Może ona zawierać na przykład oliwę z oliwek lub olej rzepakowy i dodatkowo sok z cytryny. Stosowanie przypraw, zwłaszcza bazylii,tymianku, oregano, rozmarynu, szałwii i mięty również ma znaczący wpływ na redukcję działanie szkodliwych związków powstających podczas grillowania, np. wolnych rodników;
- grillujmy warzywa i owoce. Upieczone w folii czy na ruszcie są pyszne i stanowią świetne uzupełnienie mięsnych potraw. To również okazja by spróbować nowych smaków. Przygotowanie cukinii czy szparagów na grill jest dziecinnie proste, dużo łatwiejsze niż podczas gotowania , czy smażenia. Korzystajmy z grilla by poznać nowe smaki sezonowych owoców i warzyw .
- nie zapominajmy jednak, że najzdrowsze są sałatki i surówki przyrządzone ze świeżych warzyw. Nic nie zastąpi naturalnego, nie przetworzonego posiłku. Nie bójmy się eksperymentować przy grillu !
