Ortodoncja jest dziedziną stomatologii zajmującą się korygowaniem nawet bardzo zaawansowanych wad zgryzu. Współczesna ortodoncja zajmuje się nie tylko prostowaniem zębów, ale także badaniem i leczeniem narządu żucia u dorosłych i dzieci w trakcie wzrostu i rozwoju.
Przedział wiekowy, w którym stosuje się leczenie ortodontyczne, nie został konkretnie określony. Zazwyczaj ocenę zębów dziecka wykonuje pediatra w trakcie bilansu dwulatka, gdy dziecko posiada już pełne uzębienie mleczne. Może on skierować dziecko do gabinetu ortodontycznego takie np. jak ten prowadzony przez dr n. med. Beatę Kaiser-Ziorkiewicz. Ma to jednak miejsce dopiero, gdy u dziecka pojawią się zęby stałe, czyli w wieku 8-12 lat. Lekarz ortodonta może wykryć u naszego dziecka wady zgryzu, które trzeba poddać leczeniu. Dobierze on aparat indywidualnie do potrzeb naszego dziecka.
Należy pamiętać, że im wcześniej zaczniemy leczenie, tym lepiej, ponieważ leczenie wad zgryzu u dzieci trwa krócej niż u osób dorosłych i szybciej przynosi zadowalające efekty.
Do leczenia wad zgryzu stosuje się aparaty ortodontyczne, które dzielimy na ruchome i stałe.
Aparat ruchomy jest nakładany i ściągany przez pacjenta. Częściej jest wykorzystywany do leczenia wad u dzieci i młodzieży niż aparat stały. Należy nosić go ściśle według zaleceń lekarza, przeważnie kilkanaście godzin na dobę. Tradycyjny aparat ruchomy składa się z płyty akrylowej oraz elementów wykonanych z drutu stalowego sprężystego. Może zawierać dodatkowe elementy, takie jak śruby, sprężyny i wyciągi gumowe. Elementy sprężyste takiego aparatu mają za zadanie kształtowanie łuku zębowego. Mogą wychylać zęby dziecka, przesuwać je wzdłuż łuku zębowego, ewentualnie odsuwać wargę górną lub dolną, aby nie przechylała zębów przednich. Elementem czynnym aparatów ruchomych są śruby ortodontyczne, wykonane ze stali nierdzewnej, dzięki którym można korygować cały łuk zębowy.
Zalecane jest zakładanie aparatu ruchomego na noc i na kilka godzin w ciągu dnia. Zaletą tego aparatu jest niska cena oraz możliwość zdjęcia w określonych sytuacjach (np. do posiłku). Noszenie zdejmowanego aparatu jest mniej bolesne i nie powoduje trudności z utrzymaniem prawidłowej higieny jamy ustnej. Nie uszkadza zębów i dziąseł, a jego wielkość jest regulowana wraz ze wzrostem dziecka. Jednak jego poprawne działanie zależy w dużej mierze od pacjenta. Stosując ten aparat, dziecko oraz rodzice będą musieli stale pilnować, aby o nim nie zapominać. Aparat ruchomy będzie działał tylko wtedy, gdy będzie noszony.
Aparaty stałe są stosowane przeważnie w przypadkach, gdy są wskazania do wstępnego uporządkowania zębów, przed wykonaniem uzupełnień protetycznych, kiedy trzeba skorygować nadmiernie nachylone zęby oraz kiedy należy poprawić zgryz już po wzroście wszystkich zębów. Stałe aparaty są konstruowane przez lekarza z pierścieni i zamków przyklejonych do zębów, łuków leczniczych oraz elementów dodatkowych. Każdy taki aparat jest wykonany indywidualnie do zgryzu pacjenta. Ze względu na swoją skomplikowaną konstrukcję, aparaty stałe są droższe od zdejmowanych. Noszenie tego aparatu wiąże się z częstymi wizytami u specjalisty, który co jakiś czas reguluje zamki, tak aby odpowiednio modelować zgryz. W trakcie noszenia należy bardzo dbać o higienę zębów dziecka. Leczenie aparatem stałym trwa około 2 lat, ale jego efekty są szybciej widoczne niż w przypadku aparatów zdejmowanych.
Jeśli zauważymy, że u naszego dziecka występują problemy z prawidłowym wzrostem zębów, to udajmy się do sprawdzonego ortodonty, np. dr n. med. Beaty Kaiser-Ziorkiewicz, z którym wspólnie podejmiemy decyzję o leczeniu. Pamiętajmy jednak, aby wybrać lekarza, który jest doświadczony i świadczy usługi wysokiej jakości, ponieważ w jego rękach spocznie zdrowie naszego dziecka.
