Pierwsze miesiące i lata w życiu dziecka to czas najbardziej intensywnego rozwoju. Noworodek widzi niemal dwadzieścia razy gorzej niż dorosły człowiek. Pełną ostrość widzenia osiąga dopiero po trzecim roku życia. Przez ten czas oko wciąż się rozwija. W tym okresie najczęściej pojawiają się także wady, które nieleczone mogą przysporzyć w przyszłości wielu kłopotów. Jak często badać dziecko u lekarza i czy można przeprowadzić takie badanie w domu?
Noworodek odróżnia tylko światło od mroku i widzi jedynie w czarno-białych kolorach. Później, mniej więcej trzy miesiące po porodzie, jest już w stanie podążać wzrokiem za poruszającym się źródłem światła, może też dostrzec zabawkę w odległość 40 centymetrów od swoich oczu. W kolejnych miesiącach maluch widzi kolory, rozwija się koordynacja pomiędzy narządem wzroku i dotyku, czyli okiem a ręką. W drugim półroczu większość zdrowych dzieci bez problemu potrafi wodzić wzrokiem za przedmiotem i przechylać głowę tak, by patrzeć w jego stronę. Interesuje się detalami.
Często wydaje się, że bardzo małe dzieci „zezują”, jednak to nieprawda. Powodem tego wrażenia jest szeroka nasada nosa – fałd skórny, który zasłania częściowo twardówkę. W tym przypadku nie ma powodów do obaw, fałdka znika wraz z kształtowaniem się nasady. Zez występuje także wtedy, kiedy maluch skupia wzrok np. na zabawce znajdującej się bezpośrednio nad jego głową. Częste zezowanie po szóstym miesiącu życia wymaga już jednak kontroli lekarza, bo może świadczyć o wystąpieniu zeza trwałego.
Każde dziecko powinno poprawnie reagować na światło. Źrenice powinny być czarne, rozszerzać się w ciemności i maksymalnie szybko kurczyć w kontakcie z ostrym światłem. Rodziców powinien zaniepokoić brak reakcji na światło, brak odruchu rogówkowego, rozbieżność gałek ocznych, często zamknięte oczy, nadmiernie łzawienie, zaczerwienienie i ropienie oraz brak skupiania wzroku na twarzach bliskich. Nawet jeżeli przy robieniu zdjęć zauważymy brak odblasku czerwonego z dna oka dziecka, powinniśmy zastanowić się nad dodatkową wizytą u lekarza.
Duża ilość schorzeń oczu, które mogą wystąpić u dziecka jest możliwa do wyleczenia. Im szybsza diagnoza tym lepiej, dlatego bardzo ważne są systematyczne badania wzroku dziecka. Jak przeprowadzić takie badanie w domu? W przypadku noworodka do trzeciego miesiąca życia należy kontrolować odruchy źreniczne, szerokość źrenicy oraz wielkość gałek ocznych. Maluch w wieku od trzech do sześciu miesięcy nie powinien mieć światłowstrętu. Już od szóstego do dwunastego miesiąca wszystkie z wyżej wymienionych parametrów powinny być u dziecka prawidłowe, a jeśli są wskazania, dziecko powinno używać szkieł korekcyjnych lub soczewek kontaktowych (o specjalnych, miękkich szkiełkach). W późniejszym czasie (od pierwszego do trzeciego roku życia) dziecko z wadą wzroku już bez ograniczeń może korzystać z okularów i soczewek kontaktowych.
Nie można także zapominać o regularnych wizytach u lekarza. Najczęściej zaleca się kontrole u pediatry lub okulisty co trzy miesiące przez pierwsze lata życia dziecka. – Każda wizyta powinna zacząć się od wywiadu z rodzicami i wtedy warto podzielić się spostrzeżeniami wynikającymi z własnych obserwacji. Następnie lekarz sprawdza wzrok dziecka z dużej i mniejszej odległości, ocenia osadzenie, ustawienie oraz ruchy gałek ocznych i bada poszczególne elementy oka – wyjaśnia ekspert z opolskiej Poradni Okulistycznej Rondo – Inne, bardziej specjalistyczne badania lekarz przeprowadza po wykryciu ewentualnych nieprawidłowości u dziecka – dodaje. Przy wyborze lekarza lub przychodni należy wybrać taką, która tak jak poradnia Rondo specjalizuje się w diagnostyce oraz leczeniu schorzeń u niemowląt.
