Wprowadzenie urlopów ojcowskich przez polskiego ustawodawcę okazało się pomysłem trafionym. Zainteresowanie wśród pracowników, którzy zostali ojcami jest całkiem spore. Nie każdy tata wie jednak, kiedy powinien starać się o urlop ojcowski, kiedy zaś o tzw. „tacierzyński”.
W sierpniu 2014 roku na urlopach stworzonych z myślą o ojcach przebywało ok. 21 tys. panów. Tak przynajmniej wynika z danych podanych przez ZUS. To ogromny postęp od momentu wprowadzenia do polskiego prawa przepisów o urlopach ojcowskich. W 2010 roku bowiem skorzystało z takiej możliwości zaledwie ok. 2 tys. panów. Powodów wzrostu zainteresowania, jak wskazują specjaliści, jest wiele. Nie tylko pracownicy są bardziej świadomi swoich praw, lecz także kobiety coraz częściej decydują się na kontynuowanie kariery i rozwijanie swoich zainteresowań. Szansa skorzystania przez panów z urlopów ojcowskich to również możliwość zasmakowania w ojcostwie w pierwszych miesiącach życia dziecka. Stworzenie wyjątkowej więzi z niemowlakiem już na początku jego życia owocować będzie w przyszłości.
Urlop ojcowski niezależnie od urlopu macierzyńskiego
Z punktu widzenia panów (zainteresowanych urlopem z uwagi na fakt urodzenia się im dziecka), ważne jest poprawne rozróżnianie dwóch pojęć. Kiedy więc mowa o urlopie ojcowskim, kiedy zaś o „tacierzyńskim”?
Wyjść należy od tego, że każdemu mężczyźnie pozostającemu w stosunku pracy, któremu urodziło się dziecko, przysługuje dwutygodniowy urlop ojcowski. Dni wolne panowie muszą wykorzystać nie później niż do ukończenia przez potomka 12 miesiąca życia. Inaczej sytuacja wygląda wówczas, gdy mowa o ojcu, który zdecydował się na przysposobienie dziecka. Wówczas termin 12 miesięcy liczy się od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie. Jednocześnie istotne jest to, by dziecko nie ukończyło 7. roku życia.
O urlop ojcowski pracownik – zgodnie z art. 1823 § 1 Kodeksu pracy – powinien wystąpić pisemnie. Warto pamiętać przy tym o datach – podanie powinno zostać złożone w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z dni wolnych. Pracodawca jest przy tym zobowiązany do uwzględnienia złożonego przez podwładnego podania.
Urlop ojcowski przysługuje pracownikowi niezależnie od urlopu macierzyńskiego, z którego korzysta matka dziecka. Jednocześnie należy zaznaczyć, że ten rodzaj dni wolnych przysługuje wyłącznie zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę. Oznacza to, że nie mogą z nich skorzystać osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne (np. umowa o dzieło). Za skorzystanie z dni wolnych ojcu przysługuje zasiłek macierzyński.
Kiedy korzystać z urlopu „tacierzyńskiego”?
Innym rodzajem urlopu, z którego może skorzystać pracownik będący ojcem jest tzw. urlop „tacierzyński”. Pojęcie to jest potoczne – nie pojawia się w Kodeksie pracy. Czym jest urlop „tacierzyński” i kiedy panowie mogą z niego skorzystać? Dotyczy on praktycznie jednej sytuacji, gdy matka dziecka nie wykorzystała w całości przysługującego jej urlopu macierzyńskiego. Wówczas ojciec dziecka może zawnioskować o urlop w części, której matka dziecka nie wykorzystała. W praktyce oznacza to, że jeżeli matka dziecka zdecyduje się na wykorzystanie urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, ojciec nie będzie mógł skorzystać z „tacierzyńskiego”.
Urlop macierzyński zależy od ilości dzieci. Zgodnie z zapisami znajdującymi się w Kodeksie pracy, przysługuje on matce (lub częściowo ojcu) w wymiarze:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Z powyżej wskazanej puli matka dziecka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu. Dopiero po tym okresie może złożyć do pracodawcy wniosek o rezygnację z pozostałej części urlopu. Wniosek należy złożyć pisemnie. Wówczas też ojciec dziecka może wystąpić o urlop „tacierzyński” i tym samym wykorzystać pozostałe dni z puli urlopu macierzyńskiego.
Inne ważne dla pracownika porady znajdziesz na www.praca-katowice.info
